ESG in 2024: mooie investeringskansen, maar ook waakzaam voor risico’s

De afgelopen 10 jaar is duidelijk geworden dat risico’s op het gebied van duurzaamheid, maatschappij en goed bestuur vaak samenhangen met financiële risico’s. Bedrijven staan niet te springen om dure investeringen te doen op vlak van ESG. Dat heeft te maken met de tot nu toe moeilijke terminologie, definities en labels die niet altijd even duidelijk verwoord werden. Toch zullen bedrijven mee moeten op de ESG-trein. Want wie de boot mist, staat nog veel zwaardere investeringen te wachten. 

Vorig jaar werd er nog massaal gesproken over de zin en onzin van ESG-investeringen. ESG werd door sommigen zelfs dood verklaard. Maar zo’n vaart loopt het niet. Waar 2023 in het teken stond van het bijhouden en naleven van de veranderende Europese ESG-wetgeving, is 2024 het jaar van de innovatie. Een duidelijkere formulering van beleggingsdoelstellingen en informatie van een hogere kwaliteit zal zowel beleggers als bedrijven overtuigen van de voordelen van een goed ESG-beleid. In de Europese Unie zorgde de eerste rapporteringsronde van de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) alvast voor een steile leercurve het afgelopen jaar. Tijd om in de ESG-trends voor 2024 te duiken. Wat mag je als bedrijf verwachten?

Flexibiliteit moet wensen werkgever en medewerker verenigen

2023 was voor veel bedrijven en bedrijfsleiders geen makkelijk jaar. Ze worstelden met de manier waarop ze hun medewerkers terug naar kantoor konden lokken. Wat begon met een vrijblijvende stimulans en een focus op beloningen, eindigde eind 2023 vaak in een verplicht terugkeerbeleid met sancties voor wie niet vrijwillig gehoorzaamde.

Ook dit jaar blijven werkgevers balanceren op een slappe koord om de juiste mix te maken tussen hun eigen wensen, en die van hun medewerkers. De verwachting is dat bedrijven massaal met zoethoudertjes uitpakken die beiden zijden kan charmeren. Denk aan een erkenning voor een vrijwillige deelname aan sociale activiteiten, of het geven van meer vrijheid na een promotie. 2024 wordt dan ook het jaar van de flexibiliteit. Zowel bedrijven als medewerkers zullen zich moeten aanpassen aan het nieuwe normaal.

Daarbij is het belangrijk om ondersteunende programma’s op maat te voorzien om het welzijn van je medewerkers te ondersteunen, zoals programma’s gericht op deconnectie, stress, energie, … Leiders hebben hierbij een belangrijke voorbeeldrol.

Diversiteit en inclusie

Diversiteit, gelijkheid en inclusie zijn ook in 2024 integrale componenten van sociale verantwoordelijkheid. Door mensenrechten te prioriteren, kunnen bedrijven hun sociale verantwoordelijkheid tonen, wat leidt tot extra vertrouwen en loyaliteit bij medewerkers, maar ook consumenten. 

AI als nieuwe collega

Generatieve AI is een realiteit geworden in bedrijven. Hoe we het ook draaien of keren, AI zal een deel van onze jobs innemen. Dat hoeft geen drama te betekenen voor je medewerkers. AI neemt alleen de repetitieve en doorgaans saaie taken weg. Jobs worden inhoudelijk interessanter en uitdagender. De productiviteit kan ook stijgen als je als bedrijf investeert in AI en je medewerkers traint om de nieuwe technologie te omarmen.

Maar beleidsmakers, academici en industriëlen zijn het niet eens over hoe we AI moeten inzetten in de bedrijfswereld. Allen zijn ze overtuigd van het potentieel. Maar aan de steile opmars van AI zijn ook risico’s verbonden. De eerste stappen richting een regelgeving voor generatieve AI zijn ondertussen gezet dankzij de Europese AI Act. Die wetgeving moet onze fundamentele rechten, democratie, wetgeving en omgeving beschermen tegen de risico’s van AI, en anderzijds van Europa een pionier maken op dit vlak.

Regelgevingsrisico’s

Dwangarbeid en ontbossing zijn al een tijdje not done voor bedrijven. Toch werden ze jarenlang gedoogd onder het mom van ethische overwegingen. Met de opkomst van Gen Z op de werkvloer, klinkt er ook een steeds luidere vraag naar rechtvaardigheid op alle gebieden. Om die nieuwe generatie tegemoet te komen, zullen bedrijven bepaalde bestaande praktijken moeten doorbreken. Beleidsmakers zullen de term ‘rechtvaardigheid’ vaker moeten gaan gebruiken om echte duurzaamheidsoplossingen te bereiken in de ‘S’-pijler van ESG. Bedrijven moeten vertrouwd raken met alle vormen van rechtvaardigheid: klimaatrechtvaardigheid, economische rechtvaardigheid, raciale rechtvaardigheid en genderrechtvaardigheid.

Met de nieuwe ESG-regelgeving worden ethische dillema’s plots ook regelgevingsrisico’s, en kunnen ze ernstige financiële gevolgen hebben. In de EU moeten bedrijven namelijk voortaan rapporteren volgens de European Sustainability Reporting Standards. De hoeveelheid informatie die bedrijven over hun eigen sociale voetafdruk en duurzaamheid verstrekken zal de komende jaren veranderen. De verplichte en uitgebreide rapportage kan een last zijn voor bedrijven die er geen ervaring mee hebben. Anderzijds zullen beleggers beter in staat zijn om geïnformeerde beslissingen te nemen of vergelijkingen te maken tussen bedrijven. Bedrijven die hun rapportering op orde hebben, zullen dus sneller en makkelijker investeerders kunnen aantrekken.

Klimaat op hol

2023 gaat de geschiedenisboeken in als het warmste jaar ooit gemeten. Van ongeziene hitte en de bijkomende bosbranden, tot orkanen en sneeuwstormen. Ons klimaat is letterlijk op hol geslagen. De directe en tastbare uitdagingen die klimaatveranderingen met zich meebrengen, zullen in de loop der jaren enkel toenemen.

Bedrijven moeten leren omgaan met de gevolgen van die klimaatverandering. Wisselende weersomstandigheden doen vragen rijzen over hoe je als werkgever en in je supply chain daar mee om gaat. Onder welke omstandigheden kan je je werknemers wel of niet laten werken? Hoe bewaak je hun welzijn? En wat kan je doen om hun werk zo aangenaam mogelijk te maken? Simpelweg een airco installeren zal niet voldoende zijn. Als we naar de toekomst kijken zullen nieuwe risicomaatstaven - en nieuwe manieren om deze te beheren - van cruciaal belang zijn.

Investeringskans

Er zijn ook positieve kanttekeningen. De koolstofarme energietransitie kan een grote investeringskans bieden. In combinatie met een toename van primaire investeringen, zal privékapitaal een grote rol gaan spelen in de klimaatfinanciering. Onder het mom van klimaat, zijn natuur en biodiversiteit naar voren gekomen als prioriteitsgebieden om aan te pakken. Daarbij vragen duurzaamheidsgerichte investeerders zich af hoe ze de schade aan ecosystemen kunnen minimaliseren of hoe ze positief kunnen bijdragen aan op de natuur gebaseerde oplossingen.

In 2024 zal het belang van investeringen in de natuur alleen maar toenemen. De grens tussen kansen en risico’s is dun, en investeerders zullen zorgvuldig moeten onderzoeken welke projecten inderdaad geloofwaardig zijn als het gaat om het maximaliseren van het klimaat- en natuurrendement.

Conclusie

Ook in 2024 blijft ESG hoog op de agenda staan van investeerders en financierders. Het is aan bedrijven om de nodige regelgeving onder de knie te krijgen, om te gaan met de risico’s van vandaag de dag, en investeringen op vlak van ESG en duurzaamheid door te voeren.

Wie zelf niet de nodige expertise in huis heeft, kan daarvoor beroep doen op experts zoals Move To Happiness. Want ESG is hier, en blijft hier. En wie zich erin verdiept en de nodige rapportages correct kan voorleggen, wacht een ronkende toekomst.